ΠΟΙΗΣΗ

                                          ΠΟΙΗΣΗ                                          

Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996):


Ο Οδυσσέας Ελύτης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη) γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, γιος του εργοστασιάρχη σαπωνοποιίας και πυρηνελαιουργίας Παναγιώτη Θ. Αλεπουδέλη και της Μαρίας το γένος Βρανά, με καταγωγή από τη Μυτιλήνη.  Το 1914 το εργοστάσιο μεταφέρθηκε στον Πειραιά και η οικογένεια Αλεπουδέλη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Λόγω της πολιτικής τοποθέτησής του υπέρ του Βενιζέλου, ο Παναγιώτης Αλεπουδέλης φυλακίστηκε και η οικογένειά του διώχτηκε (1920). Στα παιδικά του χρόνια ο ποιητής  ταξίδεψε στην Ελλάδα, κυρίως στα νησιά του Αιγαίου, και την Ευρώπη. Από το 1927 ξεκίνησε το εντεινόμενο ενδιαφέρον του για τη λογοτεχνία. Το 1929  ήρθε σε επαφή με τον Υπερρεαλισμό, μέσω της ποίησης του Λόρκα και του Ελυάρ, και έγραψε τα πρώτα του ποιήματα. Τον επόμενο χρόνο γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Γνωρίστηκε  με τους Κ.Γ.Κατσίμπαλη, Γιώργο Σεφέρη, Γιώργο Θεοτοκά και Α.Καραντώνη, ιδρυτές των Νέων Γραμμάτων, όπου πρωτοδημοσίευσε ποιήματα με το ψευδώνυμο Ελύτης. Το 1940 κατατάχθηκε ως έφεδρος αξιωματικός στη Βόρειο Ήπειρο. Ένα χρόνο αργότερα κινδύνεψε να πεθάνει από κοιλιακό τύφο και γύρισε στην Αθήνα.  Την εμπειρία του από το αλβανικό μέτωπο μετουσιώσε σε ποίηση στο έργο του Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας.  Από το 1948 ως το 1951 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, από όπου ταξίδεψε στην Ισπανία, την Ιταλία και την Αγγλία. Στο Λονδίνο γνωρίστηκε με το Mario Vitti και τον Pablo Picasso.  Ταξίδεψε επίσης στην Αμερική και στη Σοβιετική Ένωση. Το 1965 χρονολογείται και η έναρξη της ενασχόλησής του με τη ζωγραφική και το κολάζ. Μετά το πραξικόπημα του 1967 κατέφυγε στο Παρίσι  και το 1970 ταξίδεψε για τέσσερις μήνες στην Κύπρο (στην Κύπρο ξαναπήγε το 1973). Το 1974 έγινε πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης. 

Η πρώτη επίσημη εμφάνιση του Οδυσσέα Ελύτη στο χώρο της λογοτεχνίας πραγματοποιήθηκε το 1939 με την έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του με τίτλο Προσανατολισμοί. Το 1942 δημοσίευσε το δοκίμιο Η αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Ανδρέα Κάλβου και το 1943 εκδόθηκε η ποιητική συλλογή του Ήλιος ο Πρώτος. Ακολούθησαν μεταξύ άλλων το Άξιον Εστί (1959), οι Έξι και μια τύψεις για τον ουρανό (1960), το Μονόγραμμα (στις Βρυξέλλες), το Φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά και ο Ήλιος ο Ηλιάτορας (1971), η Σαπφώ και ο Μικρός Ναυτίλος (1984), τα Ελεγεία της Οξώπετρας (1991), και οι τελευταίες του συλλογές Δυτικά της λύπης και Ο κήπος με τις αυταπάτες (1995). Εκτός από το ποιητικό του έργο στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν ο τόμος κριτικών κειμένων του Ανοιχτά χαρτιά (1974), ποιητικές και θεατρικές μεταφράσεις του, δοκίμια και πεζογραφήματα. Εικαστικά έργα του παρουσιάστηκαν το 1980 σε έκθεση με κολάζ του και τίτλο Συνεικόνες στην Αθήνα, το 1988 στο Beaubourg της Γαλλίας και το 1992 στο Μουσείο μοντέρνας Τέχνης της Άνδρου. 

Κούρος, κολάζ , Οδ. Ελύτης 

Ο Οδυσσέας Ελύτης τιμήθηκε με το Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1960) , το Παράσημο Ταξίαρχου του Φοίνικος (1965), με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας (1979), με το Χρυσό Μετάλλιο Τιμής του Δήμου Αθηναίων (1982), με το βραβείο Μεσόγειος της Κοινότητας των Μεσογειακών Πανεπιστημίων (1988), με το Παράσημο του Ανώτατου Ταξίαρχου της Λεγεώνας της Τιμής στο Παρίσι (1989). Το 1972 αρνήθηκε βραβείο θεσπισμένο από τη δικτατορία και το 1977 αρνήθηκε την αναγόρευσή του ως Ακαδημαϊκού. Το 1987 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων της Ρώμης και της Αθήνας.  Ο Οδυσσέας Ελύτης τοποθετείται ανάμεσα στους κορυφαίους έλληνες ποιητές του αιώνα μας.  Έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. 

 

Ο λέων της θάλασσας, κολάζ, Οδ. Ελύτης

  Μικρή πράσινη θάλασσα

Μικρή πράσινη θάλασσα δεκατριώ χρονώ

Που θα 'θελα να σε υιοθετήσω

Να σε στείλω σχολείο στην Ιωνία

Να μάθεις μανταρίνι και άψινθο

Μικρή πράσινη θάλασσα δεκατριώ χρονώ

Στο πυργάκι του φάρου το καταμεσήμερο

Να γυρίσεις τον ήλιο και ν' ακούσεις

Πως η μοίρα ξεγίνεται και πως

Από λόφο σε λόφο συνεννοούνται

Ακόμα οι μακρινοί μας συγγενείς

Που κρατούν τον αέρα σαν αγάλματα

Μικρή πράσινη θάλασσα δεκατριώ χρονώ

Με τον άσπρο γιακά και την κορδέλα

Να μπεις απ' το παράθυρο στη Σμύρνη

Να μου αντιγράψεις τις αντιφεγγιές στην οροφή

Από τα Κυριελέησον και τα Δόξα σοι

Και με λίγο Βοριά λίγο Λεβάντε

Κύμα το κύμα να γυρίσεις πίσω

Μικρή πράσινη θάλασσα δεκατριώ χρονώ

Για να σε κοιμηθώ παράνομα

Και να βρίσκω βαθιά στην αγκαλιά σου

Κομμάτια πέτρες τα λόγια των Θεών

Κομμάτια πέτρες τ' αποσπάσματα του Ηράκλειτου.

 

Λίγα λόγια για το έργο

Το ποίημα Μικρή πράσινη θάλασσα ανήκει στη συλλογή Το φωτόδεντρο και η δεκάτη τέταρτη ομορφιά, που εκδόθηκε το 1971. Ο ποιητής απευθύνεται στη θάλασσα, στην όποια δίνει τη μορφή μιας νέας κοπέλας, που την οδηγεί στα μονοπάτια της ελληνικής παράδοσης κα προσπαθεί να της μεταφέρει όλες τις άξιες του ελληνικού πολιτισμού. Αφού η κοπέλα μεταμορφώνεται συμφώνα με τις επιθυμίες του ποιητή, αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη σχέση ανάμεσά τους. Στο τέλος  κυριαρχεί ο έρωτας και η αγάπη. Η "μικρή πράσινη θάλασσα" συμβολίζει την ποίηση, καθώς η θάλασσα βρίσκεταιστο επίκεντρο της ποίησης του Ελύτη, που χαρακτηρίστηκε ποιητής του Αιγαίου, αφού συχνά  εμπνεόταν  απ' αυτό.


Πατσιώρας Κωνσταντίνος

 

Κωνσταντίνος Κομιανός

Ο Κ

Ο Κωνσταντίνος Κομιανός γεννήθηκε στην Αθήνα και κατοικεί από πέντε ετών στην Κέρκυρα. Μετά τη μέση εκπαίδευση ξεκίνησε σπουδές Μηχανολογίας σε Πολυτεχνείο το εξωτερικού, τις οποίες στη συνέχεια άφησε για την οικογενειακή επιχείρηση. Εξέδωσε ποίηση, όπως το βιβλίο του «Μαχόμενος Έρως».

 Αναβάπτιση 

                       Στον ορίζοντα πέρα,                      

ασπρίζουν 
της θάλασσας 
τ’ αραδοκύματα,
καταμεσής
στεριάς κι’ ουρανού
σαν υγρή χιονοστιβάδα,  


εκτυφλωτικό, ενόσω
τ’ αστραποβόλημα
του στερεώματος,
διαθλά 
μές της συννεφιάς το γκρίζο 
του ήλιου τις αχτίδες. 

Και το νερό
 να στραφταλιάζει λουλακί 

και να χαρίζεται,
ανένταχτο
στην πλάση.

Μήπως ξασπρίσει
της ζωής τη ρύπανση

και στην παραίτηση
της ύπαρξης,
μη δυνηθεί και 
                                 δώσει χρώμα…                             

Θεοδωρίδης Αλέξανδρος

 

Νέα

Αυτός το πεδίο είναι κενό.

Ετικέτες

Η λίστα ετικετών είναι κενή.