ΠΟΙΗΣΗ
Tomas Tranströmer (1931- 2015):
Σουηδός συγγραφέας,ποιητής και μεταφραστής. Η ποίησή του έχει μεγάλη επιρροή, τόσο στη Σουηδία όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Το 2011 βραβεύτηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Αποφοίτησε ως ψυχολόγος από το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης με πρόσθετες μελέτες στην ιστορία, τη θρησκεία και τη λογοτεχνία. Άρχισε να γράφει στα δεκατρία, και δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή ποιημάτων, 17 dikter (Δεκαεπτά Ποιήματα) το 1954. Εκτός από το έργο του ως συγγραφέας, ήταν επίσης ένας σεβαστός ψυχολόγος. Εργάστηκε σε φυλακές ανηλίκων, καθώς και με άτομα με ειδικές ανάγκες, κατάδικους και ναρκομανείς. Το 1990 ο Τράνστρεμερ υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο που επηρέασε την ομιλία του, αλλά δεν τον εμπόδισε να συνεχίσει να γράφει. Συνήθιζε να παίζει πιάνο καθημερινά, με το αριστερό χέρι, καθώς το δεξί του έχει πληγεί μετά το εγκεφαλικό, και να παίρνει το πρωινό του ακούγοντας κλασική μουσική.
Μεταφράσεις στα ελληνικά: Τα Ποιήματα, Η πένθιμη γόνδολα, Οι μνήμες με βλέπουν (αυτοβιογραφικό κείμενο).
Η Βαλτική θάλασσα (απόσπασμα)
Tους έβγαλε μέχρι τη Βαλτική θάλασσα, μέσα από τον καταπληκτικό λαβύρινθο
των νησιών και του νερού.
Και όσους συνάντησε στο σκάφος και μεταφέρονταν από ένα κοινό σκαρί για ημέρες ή ώρες.
Πόσο χρειάστηκαν για να γνωριστούν μεταξύ τους;
Συνομιλίες σε λανθασμένα Αγγλικά, κατανοήσεις και παρεξηγήσεις, αλλά
πολύ λίγο από το επιδιωκόμενο ψέμα.
Πόσο χρειάστηκε για να γνωριστούν μεταξύ τους;
Όταν η ομίχλη ήταν πυκνή: μισή ταχύτητα, χαμηλή ορατότητα. Έξω από το αόρατο, το σημείο
που ορθώνεται μπροστά σου σε ένα βήμα, ακριβώς δίπλα σου.
Σήματα κινδύνου που ουρλιάζουν κάθε λεπτό. Μάτια που διαβάζουν κατευθείαν το αθέατο.
(Μήπως είχε το λαβύρινθο στο κεφάλι του;)
Λεπτά πέρασαν.
Το βάθος κάτω και βραχονησίδες, απομνημονευμένες όπως οι ψαλμοί.
Και το αίσθημα του «είμαστε εδώ», θα πρέπει να το διατηρήσετε,
σαν να μεταφέρατε ένα γεμάτο αγγείο από το οποίο καμία σταγόνα δεν πρέπει να χυθεί.
The Baltic Seas
He took them out to the Baltic Sea, through the amazing labyrinth
of islands and water.
And those who met on-board and were borne by a common hull for days or hours.
How much did they get to know one another?
Conversations in misspelled English, understandings and misunderstandings, but
very little of the intended lie.
How much did they get to know one another?
When the fog was thick: half speed, low visibility. Out of the unseen, the Point
emerging before you in a single stride, right beside you.
Blaring signal horns every other minute. Eyes that read straight into the unseen.
(Did he have the labyrinth in his head?)
Minutes passed.
Bottom depth and skerries, memorized like psalms.
And the feeling of “we are right here,” you have to maintain,
as though you were bearing a brimming vessel from which no drop is to be spilled.
Ur Östersjöar
Han tog ut dem till Östersjön, genom den underbara labyrinten av
öar och vatten.
Och de som möttes ombord och bars av samma skrov några timmar
eller dygn,
hur mycket lärde de känna varann?
Samtal på felstavad engelska, samförstånd och missförstånd men
mycket lite av medveten lögn.
Hur mycket lärde de känna varann?
När det var tät tjocka: halv fart, knappt ledsyn. Ur det osynliga kom
udden med ett enda kliv och var alldeles intill.
Brölande signal varannan minut. Ögonen läste rätt in i det osynliga.
(Hade han labyrinten i huvudet?)
Minuterna gick.
Grund och kobbar memorerade som psalmverser.
Och den där känslan av ”just här är vi” som måste hållas kvar, som
när man bär på ett bräddfullt kärl och ingenting får spillas.
Δημήτρης Μαρτίνης
Θαλασσινή ιστορία
Υπάρχουν μέρες του χειμώνα δίχως χιόνι. Τότε μοιάζει η θάλασσα
με μέρη ορεινά κουρνιασμένη στα φτερά της τα γκρίζα,
γαλάζια για μια ελάχιστη στιγμή και ώρες πολλές με κύματα
όπως λύγκες ωχροί, ψάχνοντας μάταια κράτημα στης ακτής τα χαλίκια.
Μια τέτοια μέρα θα είναι που τα ναυάγια σηκώνονται από τα βάθη
και αναζητούν τα αφεντικά τους αραγμένα στης πόλης το θόρυβο,
ενώ πνιγμένα πληρώματα πνέουν προς τη στεριά
πιο αραιά κι απ’ τον καπνό μιας πίπας.
Οι γνήσιοι λύγκες απαντιούνται στο Βορρά με ακονισμένα νύχια
και ονειροπόλα μάτια. Στο Βορρά,
όπου η ημέρα κατοικεί μέσα σε ένα ορυχείο μέρα νύχτα.
Όπου ο μόνος επιζών μπορεί να καθίσει
πλάι στην παραστιά από το βόρειο σέλας
και να αφουγκραστεί τη μουσική των παγωμένων θυμάτων.
Sea story
There are days of winter without snow. Then the sea looks
with parts mountain perched on the wings of gray,
blue for a little time and many hours with waves
as lynx wan, looking vainly holding of coast gravel.
Such a day is that the wrecks getting up from the depths
and seek their bosses moored of city noise,
while crews smothered blowing towards the land
thinner and from smoke a pipe.
Genuine lynx answered in the north with sharpened claws
and dreamy eyes. In the North,
where the day resides within a day mine night.
Where the sole survivor can sit
next to the chimney of the northern lights
and listen to the music of frozen victims.
Ηavet story
Det finns dagar av vintern utan snö. Då havet ser
med delar berg uppflugen på vingarna av grått,
blått för lite tid och många timmar med vågor
som lodjur wan, ser förgäves hålla Stis kust grus.
En sådan dag är att vraken stiga upp ur djupet
och söka sina chefer förtöjd Stis stadsbuller,
medan besättningar kvävd blåser mot land
tunnare och av rök en pipa.
Äkta lodjur svarade i norr med vässade klor
och drömmande ögon. I norr,
där dagen är bosatt inom en dag gruva natt.
Om det enda överlevande kan sitta
intill skorstenen av norrsken
och lyssna på musik av frysta offer.
Παράσχου Ερμιόνη
